Προπολη - Το αντιβιοτικο της φυσης

Τι ειναι η προπολη

Η προπολη ειναι ενα προιον της μελισσας που προκυπτει απο την επεξεργασια ρητινωδων χυμων απο φλοιους και οφθαλμους ορισμενων φυτων μαζι με ειδικα ενζυμα που παραγωνται απο την ιδια την μελισσα και την προσθηκη, ενδεχομενως, υπολειματων γυρης και κεριου. Η κυψέλη έχει κλειστό περιβάλλον, πολύ ζέστη (35) και υγρασία, πολλά σάκχαρα και πολλές εισόδους-εξόδους απ’ αυτήν (1.000.000 ημερησίως, όταν ο καιρός είναι καλός), πολύ δηλαδή κίνηση. Έτσι αποτελεί μια σούπα μικροβιακής καλλιέργειας. Η πρόπολη είναι ισχυρα αντιμικροβιακή και αντιϊική και χρησιμοποιειται για την αποστειρωση και την προστασια της κυψελης απο καθε μικροβιο.

Ποιος ο ρολος της προπολης

Η προπολη χρησιμοποιειται απο τις μελισσες για πολλους σκοπους, αλλα δυο ειναι οι βασικοτεροι. Ο πρωτος απο αυτους ειναι για την δημιουργια μιας παστας, με την οποια θα «γεμιζουν» ολα τα ανοιγματα, οπες, ρωγμες απο τις οποιες μπορει να εισελθει ξενο ως προς το μελισσι σωμα. Αυτο μπορει να ειναι νερο, σκονη ή καποιο οργανικο υπολειμμα που προερχεται απο το εξωτερικο περιβαλλον ή και καποιος ξενος οργανισμος οπως μια πεταλουδα, μια σφηκα, ενα σαλιγκαρι ή ακομη και ενα ποντικι. Θα μπορουσαμε να παρομοιασουμε την χρηση της προπολης σαν εναν αντι-μικροβιακο, βακτηριοκτονο αδιαβροχο στοκο, με τον οποιο η μελισσα επιδιορθωνει το σπιτι της.
Ο δευτερος και σημαντικοτερος λογος ειναι για να επιτρεπει στην μελισσα να «βαλσαμωσει» το πτωμα οποιουδηποτε εισβολεα καταφερει να εισελθει στο μελισσι. Ο εισβολεας ειναι σιγουρο πως θανατωθει απο τις μελισσες-φυλακες, ομως ειναι αδυνατον να μεταφερθει το πτωμα του εξω απο το μελισσι. Το εσωτερικο του μελισσιου ειναι, και πρεπει να διατηρειται πιο αποστηρομενο απο τον θαλαμο ενος χειρουργιου και για τον λογο αυτο πρεπει να αποτραπει η αποσυνθεση του πτωματος και η εξαπλωση των μικροβιων που αυτο μεταφερει.
Ειναι χαρακτηριστικο οτι ενα πτωμα που βαλσαμωνεται με προπολη μπορει να διατηρηθει για μεγαλο χρονικο διαστημα της ταξης των 3-5 χρονων, ισως και παραπανω!! Αλλοι λογοι, ειναι η λειανση μυτερων εξογκωματων μεσα στο μελισσι, ή και ως προστατευτικο, αντιβακτηριακο επιχρισμα στα κελλια οπου θα τοποθετησει η βασιλισσα τα αυγα της.

Φυτα που δινουν προπολη

Δυστυχως, η μελισσα δεν μπορει να παρασκευασει προπολη απο οποιοδηποτε φυτο ή δεντρο. Ολα τα ειδη λευκας, σημυδας, σκληθρας, ιτιας, βελανιδιας, φτελιας, οξυας, ιπποκαστανιας, ευκαλυπτου, ολα τα κωνοφορα, αλλα και αλλα δεντρα και φυτα παραγουν ρηνινες που χρησιμευουν για την παρασκευη προπολης απο την μελισσα.

Ιστορια της προπολης

Ειναι γνωστο οτι η χρηση της προπολης γινοταν απο την αρχαιοτητα. Το ονομα της το εχει παρει αλλωστε απο τους αρχαιους Ελληνες και δηλωνει οτι την ουσια αυτη την χρησιμοποιουν οι μελισσες για τα πραγματοποιησουν τα «οχυρωματικα τους εργα». Αναφορες για την προπολη εχουμε απο τον Ιπποκρατη, τον Αριστοτελη, τον Γαληνο, τον Πλινιο τον Πρεσβυτερο και αλλους. Φαινεται πως στην αρχαιοτητα την ειχαν σε πολλη μεγαλη εκτιμηση και αποτελουσε ενα απο τα βασικοτερα θεραπευτικα «οπλα». Αναφορες για την προπολη εχουμε και απο αλλους λαους της Αφρικης, της Ρωσιας και οχι μονο. Αναφορα για την προπολη υπαρχει και στα κειμενα της βιβλου, οπου αναφερεται ως το «βαλσαμο της Gilead».

Φυσικες ιδιοτητες της προπολης

Η προπολη ειναι μια ρητινωδης, κολλωδης γομα με χρωμα που ποικιλει απο κιτρινο-πρασινο, πορτοκαλο-πρασινο μεχρι καστανο και σκουρο καφε. Το χρωμα της εξαρταται απο το φυτο προελευσης της, απο τις προσμειξεις κεριου και γυρης αλλα και απο τον χρονο παραμονης της στο μελισσι. Σε χαμηλες θερμοκρασιες μικροτερες απο 15ο C η προπολη ειναι υαλοποιημενη και αρα ιδιαιτερα σκληρη. Σε μεγαλυτερες θερμοκρασιες απο 30ο C αρχιζει και αποκταει πλαστικοτητα και μετατρεπεται αυξηντικα σε κολλωδη, γομμωδη ουσια. Τυπικα, η προπολη λιωνει στους 60-70ο C και εχει πυκνοτητα περιπου 1,12gr/ml. Ειναι εντελως αδιαλυτη στο νερο και διαλυεται στην αιθυλικη αλκοολη, στην γλυκολη και σε αλλους οργανικου διαλυτες.

Χημικη συσταση της προπολης

Η ακριβης χημικη συσταση της προπολης ειναι ακομη αγνωστη, και για τον λογο αυτο δεν μπορει να παρασκευαστει στο εργαστηριο. Γενικα, η προπολη περιεχει φλαβονοειδη σε ποσοστο περιπου 50% και αλλες ουσιες οπως ρητινες, φαινολικα οξεα και εστερες, κερι, πτητικα ελαια, πρωτεινες, αρκετα μεταλλικα στοιχεια, κετονες, κινονες, στεροειδη κ.α.

Συλλογη της προπολης

Οι φυτικες ρητινες που χρειαζονται για την παρασκευη προπολης τις μαζευει εξειδικευμενη ομαδα μελισσων, οι οποιες ονομαζονται συλλεκτριες προπολης.
Οι παραγωτες που επηρεαζουν το ποτε οι μελισσες θα μαζευψουν προπολη ειναι ακομη αγνωστοι. Γενικα, η προπολη συλλεγεται απο την αρχη της ανοιξης ή του καλοκαιριου μεχρι και τις αρχες του χειμωνα. Η συλλογη προπολης απο τον μελισσοκομο, επομενως, γινεται μεσα σε εκεινη την περιοδο. Ο σωστος τροπος, με τον οποιο εξαγουμε προπολη απο το μελισσι ειναι με την χρηση ειδικων τελαρων, τα οποια εισαγονται στο μελισσι. Τα τελαρα αυτα εχουν κενα, τα οποια η μελισσα γεμιζει με προπολη.
Γενικα, η μελισσα «στρω νει» τις εσωτερικες επιφανειες και τις διαφορες οπες του μελισσιου με προπολη. Ο μελισσοκομος μπορει να ξυσει με μια ξυστρα τις επιφανειες αυτες και να συλλεξει την προπολη. Η τακτικη αυτη δεν ειναι σωστη, και η προπολη που συλλεγεται με αυτον τον τροπο ειναι κατωτερης ποιοτητας και μερικες φορες ακαταλληλη για την παρασκευη σκευασματων.

Τα ειδη της προπολης

Ειναι λογικο η προπολη να εχει διαφορετικες ιδιοτητες αναλογα με τα φυτα απο τα οποια προερχεται. Σύμφωνα με έρευνες, φαινεται οτι:
• Η καφέ πρόπολη αποδίδει καλύτερα για τα βακτηρίδια και τους μύκητες.
• Η κόκκινη πρόπολη αποδίδει καλύτερα για τους ιούς
• Η πράσινη προπολη Βραζιλιας αποδίδει καλύτερα για τον Καρκίνο

Σκευασματα προπολης

Η προπολη μπορει να φτασει στο εμποριο υπο την μορφη ακατεργαστης στερεης προπολης ή με την μορφη σκευασματων προπολης. Τετοια ειναι η σκονη προπολης, παστες, αλοιφες, γαλακτωματα προπολης, αλκοολικα ή γλυκολικα βαμματα και εκχυλισματα προπολης, σιροπια προπολης, αλοιφες προπολης, ελαια προπολης, χαπια και ταμπλετες προπολης κ.α. Επισης, σκευασματα προπολης μπορουν να συνδυαστουν με αλλα προιοντα της μελισσας, οπως η γυρη και το μελι, ή ακομη και με αλλα βοτανικα σκευασματα.

Θεραπευτικη αξια της προπολης

Γενικα, οι προπολη μπορει να χρησιμοποιηθει ως μεσο αντιμετωπισης πνευμονολογικων, αυτοανοσων και εκφυλιστικων παθησεων, σε γυναικολογικες, δερματολογικες, γαστρεντερολογικες, ωτορινολαρυγγολογικες παθησεις, σε παθησεις και λοιμωξεις στοματικης κοιλοτητας, στην χειρουργικη, στην αναρρωση απο χειρουργικες επεμβασεις, απο ασθενεια ή απο τα συμπτωματα ακτινοθεραπειας. Χρησιμοποιειται και σε αλλες παθησεις, φλεγμονες, λοιμωξεις, ιωσεις κ.τ.λ. Το ευρος χρησης της προπολης ειναι τεραστιο και ειναι ακομη υπο διερευνηση.

Ειδικοτερα, η προπολη εχει τις εξης θεραπευτικες ιδιοτητες/δρασεις :

Αντιφλεγμονωδης δραση
Διεγειρει την κινητηκοτητα των μακροφαγων κυτταρων του ανοσοποιητικου και καταστελλει καποια ενζυμα, τα οποια επιτρεπουν σε μια φλεγμονη να αναπτυχθει.

Αντισηπτικη – αντιβακτηριακη δραση
Η προπολη εχει ευρυτατο μικροβιοκτονο φασμα

Αντι-ιικες ιδιοτητες
Η προπολη εχει ευρυ αντι-ιικο φασμα, ενω η δραστηκοτητα της εναντιων των ιων ενισχυεται σημαντικα σε συνδυασμο με την γυρη και τον βασιλικο πολτο. Εχει πιστοποιημενη δραση κατα των ιων, συμπεριλαμβανομενου της γριππης, του Η1Ν1 και Η1Ν3. Η κόκκινη πρόπολη της Κούβας, σε μελέτες in Vitro, σκοτώνει όλα τα καρκινικά κύτταρα και τον ιό του HIV (AIDS), ενω φαινεται να εχει δράση έναντι του ιού HPV (κονδυλωμάτων).

Αντιμυκητιακες ιδιοτητες
Η αντιμυκητιακη δραση της προπολης εχει επιβεβαιωθει και πρακτικα εναντιων της Candida albicans, Trichomonas vaginalis, κολοβακτηριων και αλλων βακτηριων, μυκητων και παρασιτων. Παραλληλα, με ολα τα παραπανω, εχει δειχτει οτι η μακροχρονια χρηση προπολης δεν οδηγει στην δημιουργια ανθεκτικων στελεχων παθογονων μικροοργανισμων, ενω παραλληλα καταστρεφει το ιδιο ευκολα παθογονους μικροοργανισμους που εχουν γινει ανθεκτικοι στα αντιβιοτικα.

Αντιοξειδωτικη δραση
Η ιδιοτητα αυτη της προπολης εκδηλωνεται με την σαρωση των ελευθερων ριζων οξυγονου. Παραλληλα, προστατευει την βιταμινη C απο την οξειδωση.

Αντι-ηπατοτοξικη και ηπατοπροστατευτικη δραση

Αναλγητικη, Αναισθητικη δραση
Εχει δειχτει οτι ορισμενα φλαβοοειδη της προπολης εχει παρομοια δραση με ορισμενα αναλγητικα φαρμακα.

Αντικαρκινικη δραση
Η προπολη εμφανιζει κυτταροτοξικη δραση εναντιων του ινοσαρκωματος στο παχυ εντερο, καθυστερει την εξελιξη του καρκινου του δερματος, προκαλει αποπτωση των καρκινικων κυτταρων του ηπατος και, γενικα, εμποδιζει την αναπνοη των καρκινικων κυτταρων. Ο συνδυασμός πρόπολης με δηλητήριο μέλισσας έχει 100% μεγαλύτερη ικανότητα καταστροφής των καρκινικών κυττάρων και όγκων.

Αναγεννητικη ιστολογικη δραση
Ειναι αξιοπεριεργο το γεγονος οτι, ενω η προπολη εμφανιζει κατασταλτικη και μερικες φορες τοξικη δραση απεναντι στα καρκινικα κυτταρα, διεγειρει την αναγεννηση των υγειων ιστων. Μια απο τις βασικοτερες χρησειςτης προπολης, απο την αρχαιοτητα, ηταν η επουλωση των πληγων στο δερμα ή στην στοματικη κοιλοτητα. Επισης, εχει αναλγητικη δραση του τραυματισμένου μυϊκού συστήματος, τοσο με εσωτερικη, οσο με εξωτερικη χρηση (με αλοιφη).

Ανοσοποιητικη δραση
Εχει αποδειχτει οτι η προπολη διεγειρει και ενισχυει το γενικο και ειδικο ανοσοποιητικο συστημα, ενω παραλληλα αυξανει την ιντερφερονη, προκαλωντας κυτταρικη και χυμικη ανοσια.

Συνεργηστικη δραση με τα αντιβιοτικα
Εχει παρατηρηθει οτι η προπολη παρουσιαζει συνεργηστηκη δραση με ορισμενα αντιβιοτικα, ενισχυοντας την δραση τους. Υπαρχουν αντιβιοτικα με τα οποια παρουσιαζει ισχυρη, μετρια και μικρη συνεργεια, με ευρος χ10 εως χ100 ενισχυση.
Επισης, υπαρχει η προοπτικη συνδυασμου της προπολης με αλλα φαρμακα για την ενισχυση της δρασης τους. Παρουσιαζει συνεργηστικη δραση με την βιταμινη C και το ενζυμο Βρωμελαινη. Φαινεται να εχει παραλληλη δραση με ανοσοενισχυτικα βοτανα.

Αντιισταμινικη δραση
Η προπολη, και σε συνδυασμο με την γυρη, βοηθαει στην υποχωρηση των συμπτωματων των αλλεργιων και στην σταδιακη ανοσοποιηση.

Πρακτικα...που χρησιμοποιουμε την προπολη στην καθημερινοτητα?

• Θωρακιση Ανοσοποιητικου συστηματος

Μπορει κανεις να χρησιμοποιει βαμμα προπολης εσωτερικα για να ενισχυσει και να ανοσοποιησει τον οργανισμο του απο ιωσεις, κρυολογηματα και αλλεργιες και να διατηρει ενα ισχυρο ανοποιητικο συστημα. Παραλληλα, μπορει να χρησιμοποιηθει κατα την διαρκεια μιας ιωσης, επιταχυνοντας την αναρρωση και αμβλυνοντας τα συμπτωματα.Εχει αμεσα αποτελεσματα στον ιο της γριππης, των πουλερικων, του Η1Ν1 και του Η1Ν3.

• Ταχυτατη επουλωση πληγων

Μπορει να χρησιμοποιηθει σε πληγες, αμυχες, μωλοπες, εκχυμωσεις, πριξιματα, οιδηματα, τραυματα και μολυνσεις καθε τυπου στο δερμα ή στην στοματικη κοιλοτητα. Η προπολη προκαλει αντισηψια και ταχυτατη επουλωση, προστατευοντας παραλληλα απο μικροβια και βακτηρια. Παραλληλα, προσκολλαται στην πληγη ή το οιδημα και το αδιαβροχοποιει.

• Καταπολεμηση δερματικων προβληματων

Μπορει να χρησιμοποιηθει για την θεραπεια συνηθων δερματικων προβληματων, τσιμπηματων, φλογωσεων, στιγματων, ακμης αλλα και για την καταπολεμηση σοβαροτερων δερματικων προβληματων, οπως εκζεματα, ψωριαση και αλλα. Η προπολη αποτελει την μονη θεραπεια για ορισμενα ειδη ψωριασεων, οπως για παραδειγμα η μετατραυματικη ψωριαση. Παραλληλα, μπορουμε να χρησιμοποιουμε σαπουνια, αφρολουτρα, αλοιφες και οδοντοκρεμες που περιεχουν προπολη για την φροντιδα του σωματος.

Με ποιο τροπο γινεται η ληψη προπολης?

Μπορουμε να την παιρνουμε εσωτερικα με την μορφη αλκοολικου βαμματος, σε στερεη μορφη υπο την μορφη σκονης ή ταμπλετας και, ενδεχομενως, υπο την μορφη αλλου βρωσιμου ή ποσιμου σκευασματος που περιεχει προπολη.

Ποση προπολη μπορει να παιρνει κανεις?

Δεν υπαρχει περιορισμος, δεδομενου οτι δεν μπορουμε να πετυχουμε υπερδοσολογια και οτι η προπολη δεν εχει τοξικη δραση στον οργανισμο. Παρολα αυτα, για προληψη μπορει να παιρνει κανεις 1-3 ταμπλετες προπολης ημερισιως ή ακομη καλυτερα 20-25 σταγονες αλκοολικου βαμματος προπολης περιεκτικοτητας τουλαχιστον 30%. Στην περιπτωση θεραπευτικης αγωγης, η ληψη της γινεται συμφωνα με τις συστασεις ειδικου μελισσοθεραπευτη, βοτανοθεραπευτη ή φυσιατρου.